Dopamine

Dopamine: een snelwerkend en -wegebbende gelukshormoon. Het gevoel dat je van dopamine krijgt, is meestal erg intens. Je kunt het omschrijven als euforie: een enorme blijdschap. Weet je door welke prikkel of activiteit dit gevoel wordt veroorzaakt? Dan wil je die prikkel vaker ervaren, of die activiteit vaker gaan doen. Meestal krijg je dopamine van actief bezig zijn. Je kunt hierbij denken aan lichaamsbeweging zoals wielrennen, hardlopen of zwemmen, maar ook gewoon aan een stukje wandelen. Dat heerlijke gevoel na het sporten krijg je onder andere door dopamine.

Dopamine: gelukshormoon

Dopamine valt onder de gelukshormonen (ESDO' S), ook wel neurotransmitters genoemd. Deze transmitters helpen bij het verzenden van boodschappen van de hersenen naar andere delen van het lichaam en andersom. Vandaar het woord ‘transmitter’. Talloze hormonen zorgen ervoor dat prikkels van de ene naar de andere zenuwcel in het lichaam worden vervoerd.

Hoe werken ESDO’s?

Hormonen spelen niet alleen een rol bij het regelen van de lichamelijke functies, maar ze zorgen er ook voor dat we allerlei uiteenlopende emoties kunnen ervaren. Waar het ene hormoon een belangrijke rol speelt bij angst en stress, zorgt het andere hormoon voor geluk, geborgenheid of zelfs euforie. Dat is ook het geval bij ESDO’s. Dit zijn de seintjes in het lichaam die verantwoordelijk zijn voor het ervaren van positieve emoties.

De gelukshormonen

ESDO’s zijn een speciale groep hormonen: de gelukshormonen. De vier belangrijkste kun je gemakkelijk onthouden door hun eerste letter: Endorfine, Serotonine, Dopamine en Oxytocine: ESDO. Elk van deze vier hormonen zorgen voor een speciaal soort geluk.

Endorfine werkt pijnverzachtend en serotonine zorg ervoor dat we minder gevoelig zijn voor afwijzing van anderen. Dopamine veroorzaakt een snel en intens gevoel van blijdschap. Dan is er ook nog oxytocine, het geluksgevoel dat onder andere vrijkomt wanneer mensen met elkaar knuffelen.

Dopamine en voeding

Er zijn een aantal voedingsmiddelen die de productie van dopamine kunnen verhogen. Dit zijn voornamelijk voedingsstoffen met veel antioxidanten, die ervoor zorgen dat de aanmaak van dopamine niet gehinderd wordt. Die zitten in veel groenten en fruit, zoals bananen, avocado’s en wortels.

Wat is het verband tussen dopamine en sporten?

Bij het sporten, maar ook bij licht bewegen, komen een aantal ESDO’s vrij. De belangrijkste die tijdens het sporten vrijkomen zijn endorfine en dopamine. Ze geven je dat gelukkige gevoel tijdens het sporten. De hormonen komen nog niet vrij na een paar minuten sporten. Voor de productie van endorfine moet je bijvoorbeeld minstens 12 minuten hardlopen.

Is dopamine verslavend?

Dopamine kan enorm verslavend werken. Doordat het zo snel komt en gaat, maar zo fijn voelt, willen we die boost van dopamine zo snel mogelijk opnieuw ervaren. Dit kan bijvoorbeeld leiden tot overmatig sporten, waardoor je er geen plezier meer uithaalt omdat het te uitputtend werkt. De aanmaak van dopamine kost ook veel energie. Wanneer het weggeëbd is, kun je je moe of leeg voelen.

Dopamine en een burn-out

Stress heeft invloed op aanmaak van dopamine. En die is niet positief. Hierdoor is het steeds moeilijker om je 'lekker in je vel' te voelen. Als deze neerwaartse spiraal wordt doorgezet, kan een burn-out ontstaan.